Łokieć tenisisty – objawy, leczenie i ćwiczenia

Boli Cię przedramię, gdy sięgasz po kubek z szafki? Czujesz przemęczenie i ból ręki po pracy przy komputerze? Masz wrażenie, że Twój nadgarstek i przedramię nie mają mocy i nie możesz swobodnie chwytać lub podnosić rzeczy? Jeśli tak, to prawdopodobnie cierpisz na łokieć tenisisty.

Pierwsze skojarzenie z tą dolegliwością może sugerować, że to przypadłość wyłącznie sportowców, szczególnie tych grających w tenis. Nic bardziej mylnego. To uraz przede wszystkim tych osób, które wykonują różnorakie prace wymagające powtarzalnych ruchów rękami (odwracanie i prostowanie nadgarstka), a przyczyną łokcia tenisisty wcale nie musi być sport.

Łokieć tenisisty (entezopatia nadkłykcia bocznego kości ramiennej) to schorzenie, które charakteryzuje się bólem w okolicy łokcia i przedramienia, aż do nadgarstka. Spowodowane to jest przeciążeniem, mikrourazami i zmianami degeneracyjnymi w obrębie ścięgien mięśni prostowników nadgarstka, które przyczepiają się do nadkłykcia bocznego kości ramiennej. Brzmi skomplikowanie? Prawdopodobnie tak, dlatego to właśnie lekarz ortopeda stawia diagnozę i aplikuje leczenie.

Łokieć tenisisty – objawy

Najczęstszy objaw łokcia tenisisty to ból promieniujący zewnętrzną stroną łokcia. Ból w okolicy stawu łokciowego może być ostry lub stopniowo narastać i zwykle nasila się przy wykonywaniu określonych ruchów, na przykład podczas ściskania czy chwytania przedmiotów, czyli wówczas gdy musimy aktywować nadgarstek. Pacjenci często swoje dolegliwości określają też jako osłabienie siły chwytu. To uczuciu może wystąpić szczególnie w przedramieniu, co może utrudniać pewne czynności, takie jak trzymanie przedmiotów lub wykonywanie prostych ruchów. 

Łokieć tenisisty to schorzenie, które trudno jest „przegapić”, ponieważ uraz wpływa mocno na prozaiczne rzeczy z naszego życia. Naciśnięcie klamki, podniesienie filiżanki z kawą, czy uczesanie się szczotką/grzebieniem – takie czynności stają się problemem i powodują ból. Nieleczony uraz może się pogłębiać, a dolegliwości bólowe mogą być coraz większe, dlatego z leczeniem nie wolno zwlekać.

Kto jest szczególnie narażony

Łokieć tenisisty może dotyczyć osób w różnym wieku i o różnych stylach życia, ale najczęściej występuje u osób wykonujących prace manualne. Szczególnie narażeni są ci, którzy wykonują powtarzające się ruchy rąk (odwracanie i wyprost nadgarstka). Są to między innymi pracownicy linii montażowych, malarze, mechanicy czy hydraulicy.

Drugą grupą są pracownicy biurowi czy informatycy. W ich przypadku wielogodzinne pisanie na klawiaturze i obsługa myszki powodują, że przedramiona są mocno przeciążone, gdyż de facto nadgarstki są stale „w ruchu” albo spoczywają w nienaturalnym ułożeniu. Zwróć uwagę, pod jakim kątem trzymasz nadgarstek, gdy pracujesz myszką komputerową. Ułożony dziwnie, prawda? To właśnie z takich wieloletnich zaniedbać może rozwinąć się łokieć tenisisty.

Oczywiście, wśród osób narażonych na tę kontuzję są także sportowcy, w tym tenisiści – wszyscy ci, których aktywność sportowa wiąże się z ruchami nadgarstka, a co za tym idzie z przeciążeniem kończyn górnych, czyli np. osoby grające w rzutki.

Leczenie łokcia tenisisty

Zacznijmy od przypomnienia, że to lekarz powinien postawić diagnozę. Choć łokieć tenisisty daje dość specyficzne oznaki, to jednak ból łokcia może wynikać z jeszcze innych schorzeń, wspomnijmy choćby o łokciu golfisty (tak, kolejna „sportowa” przypadłość). Dlatego to właśnie ortopeda może postawić właściwą diagnozę, posiłkując się przy tym wywiadem lekarskim czy diagnostyką obrazową (np. badanie USG). Dopiero po prawidłowej diagnozie można zaproponować pacjentowi skuteczne metody leczenia.

Pierwszym zaleceniem jest odpoczynek i unikanie czynników, które są przyczyną bólu. W przypadku aktywności sportowej konieczne będzie ograniczenie intensywności treningu i być może zmiana techniki. W przypadku innych prac, które wymagają ruchu stawu łokciowego, trzeba liczyć się odpoczynkiem i regeneracją. Powrót do zdrowia wymaga czasu i oszczędzania się.

Łokieć tenisisty nie jest stanem zapalnym, dlatego nie leczy się go lekami przeciwzapalnymi, a jedynie doraźnie można zastosować leki przeciwbólowe. Z uwagi na to, że jest to schorzenie mięśniowe, to właściwe leczenie łokcia tenisisty obejmuje przede wszystkim rehabilitację. 

Fizjoterapia polega na wykonywaniu specjalnych ćwiczeń, których celem jest wzmocnienie mięśni przedramienia. Fizjoterapeuta może zastosować różne techniki masażu, rozciąganie lub rozluźnianie, czyli terapie tkankowe. Zwykle zleca też wykonywanie określonych ćwiczeń w domu, aby zintensyfikować proces regeneracji i wzmocnienia. W fizykoterapii może być też wykorzystana terapia falą uderzeniową ESWT lub ultradźwięki.

Aby proces leczenia przebiegał prawidłowo, kluczowa jest współpraca na linii lekarz i fizjoterapeuta. Może się bowiem okazać, że schorzenie wymaga zmiany sposobu leczenia. W celu regeneracji tkanek lekarz może zaaplikować ostrzyknięcie osoczem bogatopłytkowym zawierającym czynniki wzrostu (PRP).

W przypadkach, gdy ból nie ustępuje po zastosowaniu powyższych metod, lekarz może zalecić także podanie sterydu. Chociaż większość przypadków łokcia tenisisty można skutecznie leczyć za pomocą wyżej wspomnianych metod, w niektórych rzadkich przypadkach, gdy objawy są uporczywe, a leczenie nie przynosi efektu, może być konieczny zabieg chirurgiczny. Zabieg ten może polegać na usunięciu uszkodzonych tkanek i naprawie ścięgien.

Z pozoru błahe rzeczy takie jak pisanie na klawiaturze może z biegiem czasu przełożyć się na utrudnienia w wykonywaniu równie błahych rzeczy jak np. podnoszenie kubka czy filiżanki. Bo łokieć tenisisty to przypadłość, która rozwija się przez jakiś czas, aż w końcu da o sobie znać. Wówczas nie czekaj, aż samo przejdzie, tylko skorzystaj z pomocy ortopedy i fizjoterapeuty, którzy są w stanie – po pierwsze – postawić właściwą diagnozę i – po drugie – wdrożyć odpowiednie leczenie.