Kolano kinomana – objawy i leczenie zapalenia stawu rzepkowo-udowego

Kolano kinomana to dość zaskakująca nazwa, jak na kontuzję głównie sportowców lub osób, które pracują przy biurku, prawda? Skąd zatem określenie „kolano kinomana”? Jeśli po wizycie w kinie czujesz, że przednia część kolana boli i nie możesz przez to wejść po schodach, to prawdopodobnie cierpisz na zapalenie stawu rzepkowo-udowego, czyli właśnie kolano kinomana.

To schorzenie dotyka wielu pacjentów – długie siedzenie przy biurku ze zgiętymi kolanami, chodzenie w butach z wysokim obcasem, jogging po asfalcie... wszystko to sprawia, że staw kolanowy jest przeciążony, a szczególnie rzepka. Sygnałem ostrzegawczym jest uporczywy ból kolan.

Przyczyny zapalenia, czyli jak rozwija się kolano kinomana

Wyobraź sobie, że jesteś w kinie na bardzo długim filmie. Twoje nogi zgięte są przez 2 godziny albo i więcej. Co się dzieje w środku stawu? Rzepka – mała kosteczka w górnej części kolana, uciska na kość udową. Maź, którą mamy w stawach (coś jak olej w silniku), nie krąży, nie „nawilża” powierzchni stawowej, nie zmniejsza tarcia. Te przeciążenia nie są obojętne dla twoich stawów.

Przyczyną kolana kinomana może być też aktywność fizyczna, w której znacznie obciążona jest mechanika pracy stawów. Sportowcy, zwłaszcza ci uprawiający dyscypliny wymagające nagłych zmian kierunków ruchu czy długotrwałego biegu, są szczególnie narażeni na rozwój tego schorzenia. Przykładem może być gra w squasha (podskoki, skłony, kucnięcia) czy jogging.  

Rzecz jasna, taka dolegliwość nie powstaje po jednej wizycie w kinie, ani po jednym czy dwóch treningach squasha. Jednak długotrwałe przeciążanie stawów plus wady anatomiczne (pisaliśmy niedawno o kolanach szpotawych i kolanach koślawych) lub źle dobrane obuwie to główne przyczyny rozwoju kolana kinomana.

Jakie są główne objawy kolana kinomana?

Głównym objawem choroby są bóle z przodu kolana, szczególnie w czasie wykonywania czynności związanych z uginaniem kolan: wchodzenie po schodach, kucanie, siedzenie ze zgiętymi nogami. Ból ten jest wynikiem stanu zapalnego występującego pomiędzy rzepką a przednią częścią kolana – końcem kości udowej. 

Zapalenie stawu rzepkowo-udowego wpływa negatywnie na sprawność ruchową stawu kolanowego, ograniczając możliwość swobodnego jego zginania i prostowania. Ta utrata elastyczności przyczynia się nie tylko do dolegliwości bólowych, ale również do trudności w wykonywaniu codziennych czynności.

Typowym objawem mogącym wskazywać na stan zapalny jest również występowanie chrobotania lub trzeszczenia podczas ruchu kolanem. 

Jak diagnozuje się zapalenie stawu rzepkowo-udowego?

Diagnostyka kolana kinomana zaczyna się od szczegółowego wywiadu medycznego oraz badania fizykalnego wykonywanego przez ortopedę. Lekarz ocenia ruchomość stawu, poszukuje punktów bólowych i sprawdza, czy staw rzepkowo-udowy jest stabilny.

W celu dokładnej oceny stopnia uszkodzenia chrząstki oraz ewentualnych zmian w obrębie mięśni, więzadeł czy ścięgien ortopeda może zalecić wykonanie badań obrazowych – od zdjęć RTG, poprzez tomografię komputerową aż po rezonans magnetyczny. To nieinwazyjne metody dają pełen obraz struktury stawu. W zależności od rodzaju badania lekarz może zaobserwować zmiany w strukturze kości, zorientować się w stanach zapalnych, obecności płynu w stawie czy uszkodzeniach tkanek miękkich i dzięki temu postawić właściwą diagnozę.

Metody leczenia kolana kinomana

Gdy lekarz ortopeda postawi już diagnozę, będzie wiedział, jaką terapię zaproponować. Pierwszym krokiem powinna być modyfikacja codziennych aktywności, w tym unikanie dłuższego siedzenia ze zgiętymi kolanami czy nadmiernego obciążanie stawu kolanowego.

Jednak to rehabilitacja stanowi fundament w leczeniu zapalenia stawu rzepkowo-udowego, a plan działania ukierunkowany na wzmocnienie mięśni otaczających staw oraz poprawienie zakresu ruchu jest podstawą efektywnej terapii. Ćwiczenia dobrane indywidualnie przez fizjoterapeutę i skrupulatnie wykonywane przez pacjenta to źródło sukcesu i szansa na zdrowe kolana. Warto wiedzieć, że nieleczone zapalenie może rozwinąć się w dużo poważniejsze zwyrodnienie stawu.

W niektórych przypadkach, gdy konwencjonalne metody leczenia nie przynoszą oczekiwanej poprawy, mogą być zastosowane bardziej zaawansowane i inwazyjne opcje, czyli np. artroskopia stawu kolanowego. 

Zadbaj o swoje kolana

Siedzący tryb życia nie wpływa dobrze na nasze stawy. Nadwaga i otyłość, czyli mówiąc wprost ciężar ciała człowieka, są znaczącym obciążeniem dla kończyn dolnych. Szereg czynników wpływa na to, że z czasem tak prozaiczna rzecz jak chodzenie po schodach staje się wyzwaniem. Zespół rzepkowo-udowy to tylko jedno ze schorzeń, ale z pewnością jedno z bardziej uciążliwych. Ból uniemożliwia wykonywanie wielu czynności, a pozycja siedząca (np. przy biurku, przy prowadzeniu auta) tylko dodatkowo obciąża stawy. 

Dlatego jeśli poczujesz dyskomfort i ból w przedniej części kolana, szczególnie gdy spędziłeś dłuższy czas w pozycji siedzącej, to sygnał, by umówić się na wizytę do przychodni ortopedycznej.